Theo báo cáo từ nền tảng Metric.vn, chỉ trong 6 tháng đầu năm nay, doanh số bán hàng trên 4 sàn thương mại điện tử lớn gồm Shopee, Lazada, Tiki và TikTok Shop đã vượt 202 nghìn tỷ đồng (xấp xỉ 7,8 tỷ USD) – tăng gần 42% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đây là một con số ấn tượng, chứng minh sự bùng nổ của xu hướng tiêu dùng online tại Việt Nam. Dưới tác động của công nghệ, trải nghiệm mua sắm đã trở nên nhanh chóng, tiện lợi và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi ấy là một vấn đề lớn mà nhiều người trẻ đang đối mặt: chi tiêu mất kiểm soát.

Mua sắm online – Tiện lợi, nhưng cũng dễ “mất phanh” tài chính

Sự phổ biến của các nền tảng thương mại điện tử khiến việc chi tiêu diễn ra một cách… vô thức. Chỉ với vài cú chạm, bạn có thể đặt hàng bất cứ lúc nào: khi đang nằm nghỉ, khi rảnh tay trong giờ làm việc, thậm chí trong lúc đang lướt TikTok giải trí.

Điều nguy hiểm là cảm giác “mất tiền” gần như biến mất, nhất là khi bạn dùng ví điện tử hoặc các dịch vụ “mua trước – trả sau”. Bạn sẽ không cảm thấy đau ví cho đến khi cuối tháng kiểm tra tài khoản và… giật mình.

Tiêu dùng thông minh – Viên gạch đầu tiên trong quản lý tài chính cá nhân

Mua sắm là một phần thiết yếu của cuộc sống, nhưng tiêu dùng thông minh sẽ giúp bạn tận hưởng cuộc sống mà vẫn kiểm soát được dòng tiền cá nhân. Dưới đây là 5 nguyên tắc bạn nên bắt đầu áp dụng từ hôm nay:

Lập ngân sách chi tiêu online hàng tháng – và TUÂN THỦ nó

Bạn không thể quản lý những gì bạn không đo lường. Hãy xác định rõ số tiền tối đa bạn được phép chi cho các giao dịch online mỗi tháng (ví dụ: không quá 15% thu nhập). Ngân sách này nên tách biệt với các khoản cố định như tiền nhà, ăn uống, tiết kiệm… Việc “chốt trần” ngay từ đầu giúp bạn tránh được việc chi tiêu bốc đồng hoặc vượt kế hoạch.

Không mua sắm khi cảm xúc không ổn định: buồn chán, stress, cảm giác FOMO…

Nhiều người có thói quen “chữa lành” bằng cách mua sắm – đặc biệt là khi căng thẳng, cô đơn hay chán nản. Những món đồ bạn mua trong trạng thái đó thường không thực sự cần thiết. Thay vì mở app Shopee hay TikTok Shop, hãy thử đi dạo, đọc sách, gọi điện cho bạn bè hoặc tập thể dục. Điều bạn cần lúc đó không phải món đồ mới, mà là một trạng thái tinh thần cân bằng hơn.

Đợi 24 giờ trước khi mua món hàng ngoài kế hoạch

Nguyên tắc “chờ 24 giờ” là một cách hiệu quả để chống lại sự bốc đồng. Nếu bạn đang định mua một món đồ không có trong danh sách mua sắm ban đầu, hãy tạm hoãn lại quyết định mua trong 1 ngày. Qua thời gian này, cảm xúc có thể lắng xuống, và bạn sẽ đánh giá khách quan hơn về việc món hàng đó có thật sự cần thiết hay không.

Theo dõi chi tiêu định kỳ qua các app tài chính, ví điện tử hoặc bảng tính đơn giản

Dù bạn dùng ví MoMo, ZaloPay hay ngân hàng điện tử, hãy tập thói quen kiểm tra chi tiêu mỗi tuần hoặc mỗi tháng. Có rất nhiều ứng dụng giúp bạn tổng hợp và phân loại chi tiêu (ví dụ: Money Lover, Sổ Thu Chi Misa, Spendee…). Khi nhìn thấy cụ thể mình đã tiêu bao nhiêu cho việc gì, bạn sẽ dễ dàng điều chỉnh hành vi mua sắm trong tương lai.

Ưu tiên chất lượng hơn số lượng – vì giảm giá không có nghĩa là tiết kiệm

Sale 50%, voucher giảm 100K, miễn phí ship… là những “mồi nhử” khiến bạn nghĩ mình đang tiết kiệm. Nhưng nếu đó là món bạn không thực sự cần, thì dù có rẻ đến mấy, bạn cũng đang lãng phí tiền. Thay vì mua nhiều món “giá hời” nhưng dùng một lần rồi bỏ, hãy đầu tư vào những sản phẩm bền, chất lượng và lâu dài – đó mới là tiêu dùng thông minh.

>> Xem thêm: Tips mua sắm thông minh 

Mỗi lần click – Hãy để là một quyết định tài chính có chủ đích

Tiêu dùng online không xấu, ngược lại nó là một xu thế tất yếu của thời đại số. Tuy nhiên, bạn cần là người kiểm soát nó, thay vì để các thuật toán gợi ý sản phẩm và chương trình khuyến mãi dẫn dắt ví tiền của bạn.

Hành trình quản lý tài chính cá nhân không bắt đầu từ bảng tính Excel hay khóa học tài chính – mà bắt đầu từ mỗi quyết định tiêu dùng nhỏ, mỗi ngày.

Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ cho bạn bè – và bắt đầu lên ngân sách chi tiêu tháng này ngay nhé!